Η πρώτη και μεγάλη εντολή είναι βεβαίως η αγάπη στο Θεό. Αλλά και η δευτέρα, που είναι όμοια με την πρώτη, είναι η αγάπη στον πλησίον, στον συνάνθρωπο μας. «Αγαπήσεις και τον πλησίον σου ως σεαυτόν», λέγει ο Κύριος. Πρέπει επομένως, να ζήσωμε και με την αγάπη στον διπλανό μας. Έτσι θα πετύχωμεν τον τελικό προορισμό μας. Πρέπει να το νοιώσουμε. Είμαστε όλοι παιδιά του Θεού και αδέλφια αναμεταξύ μας και μαζί θα ζήσουμε στην αιωνιότητα. Αλλά, χωρίς αγάπη, πώς θα μπορέσωμεν να ζήσωμεν εκεί μαζί; Εκεί θα βασιλεύη η αγάπη και θα κυριαρχή η καλωσύνη. Μόνο δε όσοι απέκτησαν εδώ την αγάπην, θα είναι δεκτοί εις τον ευτυχισμένον εκείνον κόσμον. Αγάπην δε όχι μόνον στους συγγενείς μας. Αυτή είναι φυσική και αυτονόητος. Δεν λείπει και από τα άγρια θηρία. Δεν αγαπά επί παραδείγματι η τίγρις τα μικρά της; Ούτε μόνον στους φίλους μας και σε εκείνους, οι οποίοι μας έκαναν ή θα μας κάνουν καλό. Αυτή είναι αγάπη εμπορική. Τους κάνουμε καλό, για να μας εξυπηρετούν και αυτοί στην ανάγκη μας. Η αγάπη μας πρέπει να φθάνη και στους εχθρούς μας. «Πλήν αγαπάτε τους εχθρούς υμών και αγαθοποιήτε και δανείζετε, ίνα γένησθε υιοί του Υψίστου...» λέγει ο Κύριος.
Η αγάπη αυτή στον διπλανό μας πώς εκδηλώνεται; Βεβαίως με το χέρι, αλλά και με το στόμα. Είναι υλική και πνευματική. Του δίδεις από ό,τι υλικά έχεις. Πρέπει να του δίδης και από τα πνευματικά που κατέχεις και γνωρίζεις. Του ωφελείς το σώμα. Πρέπει να του ωφελής και το πνεύμα, την ψυχή. Πώς; Απλούστατα με το να τον βοηθήσης να μάθη να εκτελέση και ο διπλανός σου τον προορισμό του. Όσον δε ανώτερη είναι η ψυχή από το σώμα, τόσον ανώτερη είναι και η πνευματική ελεημοσύνη από την υλικήν. Την πνευματική ελεημοσύνη μπορεί να την εξασκή ο καθένας μας. Ακόμη και ο πλέον φτωχός, ο δούλος. Η Αγ. Ειρήνη στην σκλαβιά της κατόρθωσε να διαδώση τον Χριστιανισμό εις ολόκληρο το έθνος των Περσών. Η αγάπη δεν είναι μόνον δόσιμο. Διότι πιθανόν να μην έχης να δώσης. Άρα δεν θα πετύχης τον προορισμόν σου; Η αγάπη είναι εσωτερική. Δεν μπορείς να δίδης, χωρίς να έχης αγάπη, «τα λόγια σου με εχόρτασαν και το ψωμί σου φάτο», λέγει ο λαός. Ο δε Απ. Παύλος το τονίζει καθαρά: «εάν ψωμίσω πάντα τα υπάρχοντα μου και παραδώ το σώμα μου, ίνα καυθήσωμαι, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι».
Τι ευτυχία, άλλωστε, αισθάνεται όποιος αγαπά, όταν στερήται αυτός για τον άλλον, όταν κουράζεται αυτός για τον διπλανό του! Η μάνα, που αγαπά το μικρό της, έστω και με την φυσική της αγάπη, πόσο αισθάνεται ευτυχισμένη, όταν στερήται αυτή και κουράζεται για το παιδί της! Η ευτυχία αυτή είναι ολοκληρωμένη στην Βασιλείαν του Θεού. Επομένως όταν αγωνίζεσαι να ζης με αγάπη στο Θεό και στον πλησίον σου, τότε είσαι μέσα στον προορισμό σου, για τον οποίον ζης.
Ποιοί δεν αγαπούν τον πλησίον
Παραβαίνουν την εντολήν της αγάπης προς τον συνάνθρωπόν τους, όσοι του βλάπτουν με οποιοδήποτε τρόπον: την ζωήν, την υπόληψιν και την περιουσίαν του.
1.Όσοι βλάπτουν την ζωήν του.
Την βλάπτουν την ζωήν του οι φονείς. Ο φονιάς του αφαιρεί το πολυτιμώτερό του πράγμα, που έχει ο άλλος την ζωή του. Την ζωήν του την έδωσε ο Θεός για να μπορέση σ' αυτή να τελειοποιηθή, να καταρτισθή και να πετύχη τον προορισμό του, ώστε να μπορή κι' αυτός να ζήση στη Βασιλεία του Θεού. Με-γάλο το κακό, διότι δεν του κόβει απλώς λίγα χρόνια, αφού σε λίγο οπωσδήποτε θα πεθάνη, αλλά του γίνεται εμπόδιο στη σω-τηρία του. Είναι κακό, που επεκτείνεται στην αιωνιότητα. Πόσο βαρύ είναι το αμάρτημα αυτό.
2. Όσοι βλάπτουν την ύπόληψί του.
Την βλάπτουν με την συκοφαντίαν. Πολλές φορές η συκοφαντία είναι χειρότερη από τον φόνο. Πόσες αθώες υπάρξεις δεν πέθαναν μαραμένες από την στενοχώρια τους διότι τους εσυκοφάντησαν! Και αυτή γίνεται είτε από φθόνο, είτε από εκδίκησι, είτε και από επιπολαιότητα. Η συκοφαντία γίνεται με τα λόγια, αλλά και με την πένα. Πόσα εμπρηστικά άρθρα πολιτικών δεν γράφουν οι εφημερίδες για να δυσφημίσουν τους αντιπάλους τους! Οι ταλαίπωροι δεν υπολογίζουν την ευθύνην, που θα έχουν εν ημέρα κρίσεως!
Και η κατάκρισις βλάπτει την υπόληψιν του άλλου. Γι' αυτό την απαγορεύει ο Θεός. «Μην κρίνετε, λέγει, ίνα μη κριθήτε, εν ω κρίματι κρίνετε κριθήσεσθε και εν ω μέτρω μετρείτε μετρηθήσεται υμίν». Είναι δε σοφό το γνωμικόν που λέει: «Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει».
3.Όσοι βλάπτουν την περιουσίαν του.
Την βλάπτουν οι κλέφτες. Οι κλέφτες δε σήμερα δεν πηγαίνουν στα βουνά να κλέψουν υπό την απειλήν μαχαίρας. Κλέβουν μέσα από τα πολυτελή γραφεία τους και τα πλούσια καταστήματα τους με τις δωροδοκίες, με τις νοθείες, τις άπατες, τις αδικίες. Κλέβουν τα άτομα, αλλά και το σύνολον το κοινόν, το δημόσιον. Τι παρανόησις! Μία δραχμή το θεωρεί αμαρτία να κλέψη από την τσέπη του άλλου. Ολόκληρα εκατομμύρια από το δημόσιο με διαφόρους τρόπους τα τσεπώνει με ήσυχη τη συνείδησι! Και όμως στο δημόσιο δεν κλέβει έναν, αλλά πολλούς μαζί. Πάντως, να ξέρουν όσοι αδικούν καθ' οιονδήποτε τρόπον τον πλησίον, ότι δεν έχουν την αγάπην εις τον πλησίον και δεν θα πετύχουν τον προορισμό τους.
Πόσον δε ανόητον και γελοίον είναι να κλέβη ο ένας τον άλλον! Λέγεται, ότι ο τετραήμερος Λάζαρος, όταν ξαναγύρισε στη γη από τον Άδη, δεν εγέλασε ποτέ. Μόνο κάποτε, όταν είδε έναν που έκλεβε μία πήλινη στάμνα ενός άλλου γέλασε.
— Γιατί γελάς; τον ρώτησαν
— Διότι, απάντησε, είδα ένα χώμα να κλέβη το άλλο χώμα!
