Δευτέρα 23 Αυγούστου 2010

Παναγία Παραμυθία - «Βλὰχ Σαράϊ»

Τα «ωραιότερα ερείπια της Πόλης», αν υποθέσουμε ότι μπορει κανείς, μιλώντας γιὰ ερείπια, να τα αποκαλέση «ωραία».
Στο Φανάρι, κοντὰ στο Μετόχι του Παναγίου Τάφου, όλη η περιοχὴ και η εκκλησία επίσης ήταν κάποτε ιδιοκτησία των ηγεμόνων της Βλαχίας. Γύρω εκεί ήσαν χτισμένα τα παλάτια τους, τα «Σαράγια της Βλαχίας», γι᾽ αυτὸ και η εκκλησία έγινε ευρύτερα γνωστὴ ως Βλὰχ Σαράϊ.
Γκίκες καὶ Σούτσοι καὶ Καντακουζηνοί, εκεί εκκλησιάζονταν. Άνθρωποι πανίσχυροι σαν τον Μιχαὴλ Καντακουζηνὸ τον «Σεϊτάνογλου», που υπήρξε προσωπικὸς φίλος του μεγάλου Βεζύρη Σόκολη (1560-1575) και είχε το μονοπώλιο του αλατιού και που μιὰ μέρα, όταν η τύχη του άλλαξε, κατὰ διαταγὴν του Μουρὰτ Γ´, τον απαγχόνισαν στην μεγάλη πόρτα του ανακτόρου του, στην Αγχίαλο.
Μεγάλη η ιστορία της εκκλησίας και τραγική, με συνεχείς καταστροφὲς και αναστηλώσεις. Το 1640 κατακαίγεται κι᾽ αργότερα, τὸ 1729, καταστρέφεται πάλι απὸ την φωτιά. Ανοικοδομείται το 1730 και, σαν απὸ θαύμα, διασώζεται απὸ άλλη πυρκαγιά στα τέλη τοῦ 18ου αιώνα. Στα μέσα του 19ου ανοικοδομείται εκ νέου γιὰ να καταστραφή ολοσχερώς, πάλι απὸ πυρκαγιά, τὸ 1970.
Ο επισκέπτης που θα κατορθώσει να εισχωρήσῃ στον ερειπωμένο χώρο, μιὰ και η ομαλὴ πρόσβαση απὸ το πίσω μέρος είναι αδύνατη, γιατί ο μανάβης της γειτονιάς τον έχει μετατρέψει σε αποθηκευτικὸ χώρο των ξύλινων τελάρων του, θα νοιώσει την καρδιά του να σφίγγεται σκεπτόμενος ότι εδώ φιλοξενήθηκε για μιά δεκαετία, στα τέλη του 16ου αιώνα, το Πατριαρχείο καὶ ότι στον χώρο αυτὸ πραγματοποιήθηκε τοπικὴ Σύνοδος το 1593. Φεύγοντας προς τον Κεράτιο κάνει κανεὶς την σκέψη ότι θα ήταν ευχής έργον να αναστηλωθεί εκ βάθρων το σεπτὸ αυτὸ ερείπιο.