Ο επισκέπτης, καθώς διέρχεται την κεντρική πύλη της μονής, βλέπει στην αυλή τον θεόρατο πλάτανο, ηλικίας περίπου 1000 ετών, ενώ η βρύση στη ρίζα του τρέχει ασταμάτητα γάργαρο νερό.
Αν και δεν είναι επαρκείς οι πληροφορίες, ούτε αμάχητα τα αποδεικτικά στοιχεία σε ότι αφορά στο θέμα ιδρύσεως και επανδρώσεως της Μονής, γίνεται δεκτό από τους ειδικούς, ότι η πρώτη μοναστική αδελφότητα εγκαταστάθηκε στα μέσα του 15ου αιώνος (1455). Το Καθολικό, προς τιμήν του Αγίου Νικολάου, ανοικοδομήθηκε από το 1460 ως το 1463 και αγιογραφήθηκε αμέσως με την τεχνική της νωπογραφίας (fresso). Πολλές από τις αγιογραφίες αυτές σώζονται μέχρι σήμερα.
Ο Ναός, ρυθμού μονόκλιτης σταυρεπίστεγης βασιλικής, είναι το μόνο από τα αρχαία κτίσματα της Μονής που διέφυγε από τη φθορά του χρόνου και των φυσικών καταστροφών.
Φαίνεται - από τα λίγα στοιχεία που υπάρχουν - ότι ο βίος της Μονής υπήρξε αδιατάρακτος μέχρι τις αρχές του 18ου αιώνος, οπότε άρχισαν έντονοι αγώνες σε διάφορα σημεία του ελλαδικού χώρου κατά των Τούρκων.
Η νέα, σύγχρονη ιστορία της παλαίφατης αυτής Μονής άρχισε το 1963 με τη μετατροπή της σε γυναικεία και την εγκατάσταση στα ημιερειπωμένα κτίσματα, αδελφότητος 5 μοναχών υπό την ηγουμένη Μακαρία Μητσοπούλου (+1988). Με εράνους, δωρεές, προσωπική εργασία των μοναζουσών αλλά και πολλών κατοίκων των κοντινών χωριών, κτίσθηκε η πρώτη πτέρυγα κελλιών στην αρχή και νέες πτέρυγες στη συνέχεια, ανοικοδομήθηκαν παρεκκλήσια (Οσ. Θεοδοσίου του Νέου και Αγ. Νεκταρίου), φιλοτεχνήθηκε νέο τέμπλο (1973), ετοιμάσθηκαν εργαστήρια αγιογραφίας και κεντητικής, καθιερώθηκε στον περίβολο το Κοιμητήριο των Μητροπολιτών Χαλκίδος (Νεοφύτου Αδάμ, Καλλινίκου Καμπάνη, Χριστοφόρου Σταματιάδη, Ευγενίου Δεπάστα, Παντελεήμονος Κριεζή, Χρυσάνθου Προβατά, Γρηγορίου Πλειαθού και Νικολάου Σελέντη), καθώς και Κοιμητήριο των μοναζουσών έξω από τά τείχη της Μονής.
Στο Καθολικό είναι αποθησαυρισμένα τίμια λείψανα των Αγίων: Νικολάου, Ιωαννου του Χρυσοστόμου, Χαραλάμπους, Ξενοφώντος, Παρασκευής, Οσίου Δαβίδ, Αρσενίου του Καππαδόκου και Παντελεήμονος.
Ημέρες Πανηγύρεων: Αγ. Νικολάου (6/12 και 20/5), Αγ. Θεοδώρου του Νέου (7/8) και Αγ. Νεκταρίου (9/11).
Ηγουμένη: Μοναχή Μακαρία (μοναχές 5).
