H Ιερά Μονή Προφήτου Ηλιού, η οποία βρίσκεται σε μια ωραία τοποθεσία στο βορειοδυτικό μέρος του Νησιού, πλησίον του Καρλοβασίου, ιδρύθηκε από τους μοναχούς Θεόφιλο και Γρηγόριο της Νέας Μονής της Χίου, στην οποία δωρήθηκε ο ναός που υπήρχε εκεί, από τον μέχρι το 1625 ιδιοκτήτη του, Νικόλαο Ιακώβου.
Κατόπιν κτίσθηκε το περιμετρικό μοναστηριακό συγκρότημα με τα κελιά, γύρω από μια ορθογώνια εσωτερική αυλή. Αργότερα γύρω στο 1739 ηγουμενεύοντος Γρηγορίου Ιερομόναχου σύμφωνα με επιγραφή άνωθεν της πύλης του, κτίσθηκε νέο Καθολικό, πού ανήκει στον τύπο της μονόκλιτης τρουλλαίας βασιλικής, αφού κατεδαφίστηκε το παλαιό.
Στο Καθολικό υπάρχει ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1739, με σπουδαίες φορητές εικόνες. Η εφέστιος εικόνα του Προφήτου Ήλιου ξεχωρίζει για την επάργυρη διακόσμησή της (1804). Ο Ναός είχε παλαιότερα αξιόλογες τοιχογραφίες, οι οποίες ανάγονται στο 1787, μικρά τμήματα των οποίων έχουν σήμερα αποκαλυφθεί σ΄ ορισμένα σημεία. Αξιόλογη επίσης θεωρείται η μαρμάρινη πλακόστρωση του δαπέδου, με περίτεχνο ανάγλυφο ομφάλιο στο κέντρο, με σκαλισμένο δικέφαλο αετό, τους πρωτοπλάστους Αδάμ και Εύα και ένα ανθρώπινο κρανίο και οστά χιαστί. Στην ανατολική πλευρά και πάνω από την εξωτερική πύλη της Μονής βρίσκεται το παρεκκλήσιο της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
Η Ιερά Μονή πανηγυρίζει στις 20 Ιουλίου.
