Σάββατο 14 Μαρτίου 2009

Ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος ὁ Μάρτυρας ἐν Θεσσαλονίκῃ

Τὸ Συναξάριο τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀναφέρει τέσσερις Μάρτυρες μὲ τὸ ὄνομα Ἀλέξανδρος, οἱ ὁποῖοι ἐμφανίζουν πολλὰ κοινὰ σημεῖα καὶ γι’ αὐτὸ προσδιορίζονται ἀπὸ τὸν διαφορετικὸ τόπο Μαρτυρίου. Αὐτοὶ εἶναι:Ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος, ὁ ἐν Πύδνῃ (τιμᾶται 14 Μαρτίου), ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος, ὁ ἐν Θεσσαλονίκῃ (τιμᾶται 7 Νοεμβρίου), ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος, ὁ ἐν Δριζιπάρῳ τῆς Θρᾴκης (τιμᾶται 25 Φεβρουαρίου) καὶ ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος ὁ Δινογετίας τῆς Κάτω Μοισίας (τιμᾶται 14 Μαΐου).Ἡ προσεκτικὴ ἀνάλυση τῶν σχετικῶν Μαρτυριῶν πείθει ὅτι δὲν πρόκειται γιὰ τέσσερα διαφορετικὰ πρόσωπα, ἀλλὰ γιὰ δυὸ ὁμώνυμους Μάρτυρες, οἱ ὁποῖοι ἂν καὶ ἔζησαν τὴν ἴδια ἐποχή, δηλαδὴ κατὰ τὸν 3ο αἰῶνα μ.Χ., σαφῶς διακρίνονται μεταξύ τους. Δηλαδὴ ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος Θεσσαλονίκης εἶναι ὁ αὐτὸς μὲ τὸν ὁμώνυμό του Ἅγιο Ἀλέξανδρο Πύδνης. Ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος ὁ ἐν Δριζιπάρῳ, εἶναι ὁ ἴδιος μὲ τὸν ὁμώνυμό του Δινογετίας τῆς Κάτω Μοισίας, ποὺ εἶναι ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος ὁ Ρωμαῖος.
Ὁ Ἅγιος Μάρτυρας Ἀλέξανδρος καταγόταν ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκη καὶ μαρτύρησε ἐπὶ τῆς βασιλείας Μαξιμιανοῦ (285-305 μ.Χ). Συνελήφθη, ἐπειδὴ ἦταν Χριστιανὸς καὶ ἐκλήθη νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα. Αὐτὸς ἀρνήθηκε καὶ ἐπέδειξε μάλιστα τὴν ἀπέχθειά του κατὰ τρόπο θεαματικό, ἀνατρέποντας τὴν τράπεζα τῶν σπονδῶν, μὲ ἄμεση συνέπεια νὰ τιμωρηθεῖ μὲ ἀποκεφαλισμὸ γιὰ τὴν μεγάλη του ἀσέβεια. Ἡ δήμιος Μινουκιανός, ποὺ θὰ ἀποκεφάλιζε τὸν Ἅγιο, ἔμεινε ἐμβρόντητος, βλέποντας κάποια ὀπτασία. Καὶ μόνο ὅταν ὁ Ἅγιος προσευχήθηκε, ὁ δήμιος ὁλοκλήρωσε τὸ ἔργο του, δηλαδὴ τὸν ἀποκεφαλισμό. Ἐκείνη τὴν ὥρα ὁ αὐτοκράτορας εἶδε νὰ συνοδεύουν τὴν ψυχὴ τοῦ Ἁγίου στὸν οὐρανὸ τέσσερις ἄγγελοι, κάτι ποὺ τὸν συγκλόνισε, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ παραχωρήσει τὸ λείψανο τοῦ Μάρτυρος στοὺς Χριστιανοὺς τῆς Θεσσαλονίκης, γιὰ νὰ τὸ ἐνταφιάσουν κατὰ τὰ ἔθιμά τους.
Τὸ μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Ἀλεξάνδρου συνέβη κατὰ τὸ διάστημα μεταξὺ τῆς 21ης Ἰουλίου 285 μ.Χ. (ἀναγόρευση τοῦ Μαξιμιανοῦ ὡς καίσαρος) καὶ τῆς 1ης Αὐγούστου 286 μ.Χ. (ἀνάδειξή του σὲ Αὔγουστο ἀπὸ τὸν Διοκλητιανό).Σύμφωνα μὲ τὸ χρυσόβουλλο τοῦ Νικηφόρου Φωκᾶ, τοῦ ἔτους 964 μ.Χ., πρὸς τὴ μονὴ τῆς Μεγίστης Λαύρας τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὁ αὐτοκράτορας Νικηφόρος, ἰκανοποιώντας σχετικὸ αἴτημα τοῦ Ὁσίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτου, παραχώρησε στὴ μονὴ τῆς Μεγίστης Λαύρας τεμάχιο τοῦ Τιμίου Ξύλου, καθὼς ἐπίσης δώρισε καὶ τὶς Τίμιες Κάρες τοῦ Μεγάλου Βασιλείου καὶ τοῦ Ἁγίου Ἀλεξάνδρου τοῦ «ἐνδόξως ἀριστήσαντος καὶ ὑπὲρ τοῦ σωτῆρος μουστερρῶς μαρτυρήσαντος ἐν Πύδνῃ τῆς Θεσσαλίας», οἱ ὁποῖες φυλάσσονταν στὸ αὐτοκρατορικὸ παρεκκλήσιο. Εἶναι σαφές, λοιπόν, ὅτι ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος μαρτύρησε στὴν Πύδνα, τὸ μεσαιωνικὸ Κίτρος.