Ο Μάρτης είναι ο πρώτος μήνας της άνοιξης και η φύση αρχίζει να ντύνεται στα γιορτινά της. Οι κάμποι είναι καταπράσινοι και γεμίζουν από πολύχρωμα λουλούδια του αγρού. Είναι ο μήνας της βλάστησης και λέγεται«Από Μαρτιού πουκάμισο κι απ' Αύγουστο σεγκούνι»
«Ο Μάρτης έχει τ' όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια»
«Ο Μάρτης με τα λούλουδα, ο Απρίλης με τα ρόδα».
Η αστρονομική έναρξη της Άνοιξης γίνεται στις 21 του Μάρτη με την «εαρινή ισημερία» που οι μέρες γίνονται ίσες με τις νύχτες και το καλοκαίρι τελειώνει στις 23 Σεπτέμβρη με την ισημερία φθινοπωρινή και η διαπιστωτική παροιμία επισημαίνει το φαινόμενο:
«Του Μάρτη και του Τρυγητή ίσα τα ημερόνυχτια».
Τον Μάρτιο παρατηρείται πολλές φορές ξηρασία και ανομβρία,γι αυτό λέγεται η φράση «τον Μάρτη ξύλα φύλαε μην κάψεις τα παλούκια».
Οι γεωργοί παρακαλούν τον Μάρτη να πέσουν έστω και λίγες βροχές, γι' αυτό και λένε: «Αν κάμει ο Μάρτης δυο νερά, ο Απρίλης άλλο ένα, αν δώσει και του Μάη και μυλλοψιχαλίσει, τότε να δει τ' αμπάρκα γεμισμένα»
«τότε να δει τη Μεσαρκά σιτάρι να γιωρκίσει
«Αν κάμει ο Μάρτης δυο νερά, ο Απρίλης ένα,
χαρά σε κείνον τον γεωργόν π' όχει πολλά σπαρμένα».
Επειδή τον Μάρτη κάνει βαρύ χειμώνα αλλά κάνει και ζέστες, που μπορεί να κάψουν και να μαυρίσουν την επιδερμίδα του προσώπου, λέγεται η φράση
«Απ' έχει κόρην όμορφην του Μάρτη δεν τη δείχνει».
Σχετικές με τις δοξασίες για τον Μαρτιάτικο ήλιο είναι και οι παροιμίες:
«το Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε μήνες δεν ξεβάφει»
«Ο ήλιος του Μαρτιού τρουπάει κέρατο βοδιού»
«Τον Μάρτη οι αυγές με κάψανε του Μάη τα μεσημέρια»
«Το Μάρτη στον ήλιο να μην κοιμηθείς»
«Ο καλός Μάρτης στα κάρβουνα κι' ο κακός στον ήλιο».
Γενικά ο Μάρτης από απόψεως γεωργικής θεωρείται μήνας κλειδί. Οι σποραδικές βροχές του Μαρτίου συντελούν στην αύξηση και στο γέμισμα των σπαρτών.
Για τον Μάρτη λέγεται και η εξής φρασεολογία:
«Αν κάμει ο Μάρτης δυο νερά κι ούλος ο Απρίλης ένα, αν δώσει και του Μάη και ψιλοψυχαλίσει,κι εσέναν το αμάξι σου αφέντη τόσα αξίζει».
Ο Μάρτιος θεωρείται ο μήνας της αρχής του θέρους και λέγεται η φράση:
«από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνας».
Οι γεωργοί προτιμάνε το Μάρτη βροχερό. Γιατί τότε η σοδειά τους θα είναι καλύτερη.
Άλλωστε το διαβεβαιώνουν και αρκετές παροιμίες:
«Μάρτης έβρεχε, θεριστής χαιρότανε»
«Κάλλιο Μάρτης στις γωνιές, παρά Μάρτης στις αυλές»
«Σαν ρίξει ο Μάρτης μια βροχή κι Απρίλης άλλη μία, να δεις κουλούρες στρογγυλές και πίττες σαν αλώνι».
Οι γεωργοί πιστεύουν ακόμα ότι το Μάρτη αρχίζουν τα σπαρτά να παίρνουν πάνω τους και να ψηλώνουν. Γι' αυτό και η παροιμία:
«Ο Μάρτης εδιαλάλησε μικρά μεγάλα απάνου».
Στην αστάθεια του Μαρτιάτικου καιρού και στην απότομη εναλλαγή ζέστης και κρύου, αναφέρονται και οι παροιμίες:
«Ο Μάρτης το πρωί το ψόφησε, και το βράδυ το βρόμισε».
«Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος πέντε φορές εχιόνισε και
πάλι το μετάνοιωσε πως δεν εξαναχιόνισε».
και η συμβουλευτική:
«Κοίτα να μη σε γελάσει ο Μάρτης και χάσεις την ημέρα».
