Ο όσιος και μέγας αυτός ασκητής,αποσύρθηκε από τον κόσμο και κατέφυγε έξι μίλια από τα Ιεροσόλυμα,όπου βρίσκεται η Λαύρα Φάρα.Εκεί κλείστηκε σ'ένα κελί και επιδόθηκε σε αυστηρότατους ασκητικούς αγώνες. Στα χρόνια αυτά,εγκαταστάθηκε σ'ένα γειτονικό κελί της Λαύρας αυτής και ο μέγας Ευθύμιος.Ο κοινός πόθος της άσκησης συνέδεσε στενά τους δύο διάσημους ασκητές,οι όποιοι μετά την απόδοση της γιορτής των Φώτων πήγαιναν μακρύτερα μέσα στην έρημο,για αυστηρότερη άσκηση.Επέστρεφαν στη Λαύρα,την Κυριακή των Βαΐων.Μετά το πέμπτο έτος,αποσύρθηκαν οριστικά στην έρημο μέσα σε μια σπήλια.Η φήμη όμως της αρετής τους,έφερε κοντά τους πολλούς μαθητές και έτσι δημιουργήθηκε κοινόβιο,που μέχρι τέλους της ζωής του προϊστάμενος ήταν ο Θεόκτιστος.Με τη μεγάλη υπόληψη και αγάπη των συνανθρώπων του,ο όσιος Θεόκτιστος πέθανε σε βαθιά γεράματα το 451 μ.Χ.Στην κηδεία του πρωτοστάτησαν ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Αναστάσιος και ο μέγας Ευθύμιος,που τότε ήταν 90 ετών.Απολυτίκιο.Ήχος δ' Ταχύ προκατάλαβε.
Θεώ εκ νεότατος,ανατεθείς ιερώς,κτιστών την προσπάθειαν,απεβδελύξω στερρώς, Θεόκτιστε Όσιε,όθεν της ησυχίας,διαλάμψας τοις τρόποις,ώφθης των Μοναζόντων,ακριβής παιδοτρίβης.Και νυν τους προσιόντας σοι,Πάτερ κυβέρνησαν.
