Ο Άγιος Νεομάρτυς Λάζαρος καταγόταν από την πόλη Κάμπροβα της Βουλγαρίας και γεννήθηκε από γονείς ευσεβείς και φιλόθεους. Αφού αναχώρησε από την Βουλγαρία, ήλθε στην πόλη Σώμα, κοντά στην Πέργαμο και έγινε βοσκός. Κάποια ημέρα που ο Άγιος έβοσκε το ποίμνιό του, αποκοιμήθηκε. Κατά τύχη δε την ώρα εκείνη περνούσε από εκεί μια οθωμανίδα, κατά της οποίας επιτέθηκε το σκυλί της ποίμνης και έσκισε λίγο τα ενδύματά της. Η γυναίκα, μόλις επέστρεψε στο σπίτι της, έδιεξε τα σκισμένα ενδύματά της στον σύζυγό της, συκοφαντώντας τον Λάζαρο ότι δήθεν ήταν αυτός που την βίασε. Ο Τούρκος οργίσθηκε και έτρεξε αμέσως να βρει τον Λάζαρο. Αντί αυτού, βρήκε έναν φίλο του Αγίου, τον οποίο τραυμάτισε. Όταν δε πληροφορήθηκε ο Τούρκος ότι ο τραυματισθείς δεν ήταν ο Λάζαρος, ζήτησε από τον αγά την τιμωρία του Λαζάρου.Έτσι ο Άγιος συνελήφθη στις 7 Απριλίου του 1802 μ.Χ. και κλείσθηκε στη φυλακή. Η αθωότητά του αποδείχθηκε, αλλά οι συγγενείς της ως άνω γυναίκας υποσχέθηκαν στον αγά χίλια γρόσια στην περίπτωση που θα επετύγχανε τον εξισλαμισμό ή τον θάνατο του Μάρτυρα. Η φιλαργυρία οδήγησε τον άρχοντα στο να υποβάλλει τον Νεομάρτυρα Λάζαρο σε φρικτά βασανιστήρια. Οι δήμιοι πύρωσαν σιδερένια ραβδιά, διά των οποίων κατέκαψαν ένα προς ένα όλα τα μέλη του σώματός του, ενώ τον βίαζαν να ομολογήσει πίστη στον Μωάμεθ. Αφού κατέκαψαν τέλος και την γλώσσα του Αγίου Λαζάρου, τον παρακινούσαν - άφωνο πια - να υποδείξει με νεύματα ή με κίνηση της κεφαλής τη συγκατάθεσή του στην επιθυμία τους να αλλαξοπιστήσει. Αλλά ούτε τα φρικώδη βασανιστήρια, ούτε οι βαριές πέτρες που τέθηκαν στο στήθος του, ούτε οι ραβδισμοί στάθηκαν ικανά για να μεταπείσουν τον Μάρτυρα. Έτσι δέχθηκε για την αγάπη του Χριστού τον δι' αγχόνης θάνατο, σε ηλικία είκοσι οκτώ ετών.
