
῾Η ὕφεση τῶν διωγμῶν ἀνάμεσα στά ἔτη 258 μέχρι 284 εἶχε ὡς συνέπεια οἱ χριστιανοί νά ἀνασάνουν γιά λίγο. Αὐτό ὅμως δέν κράτησε γιά πολύ. Τό 284 ἀνέβηκε στόν αὐτοκρατορικό θρόνο τοῦ ἀπέραντου ρωμαϊκοῦ κράτους ὁ Διοκλητιανός (284-305), ὁ ὁποῖος μέ διάταγμά του ἀνανέωσε τούς διωγμούς ἐναντίον τοῦ Χριστιανισμοῦ. Μάλιστα, ἐπειδή πίστεψε πώς ἡ χριστιανική πίστη ἦταν ἡ αἰτία τῆς κατάπτωσης τοῦ κράτους, κήρυξε τόν χειρότερο διωγμό πού γνώρισαν οἱ χριστιανοί ὥς τότε. Γκρεμίστηκαν οἱ ναοί, κάηκαν βιβλία καί μυριάδες πιστοί ὁδηγήθηκαν σέ φρικτά μαρτύρια καί τό θάνατο.

Ὁ ρωμαῖος ἀξιωματοῦχος θαύμασε τό παράστημα τοῦ Γεωργίου καί ἐκτίμησε τά σπάνια προσόντα του καί γι’ αὐτό μεταχειρίστηκε ὄμορφο τρόπο νά τόν μεταπείσει νά ἀπαρνηθεῖ τήν πίστη του καί νά ἀσπασθεῖ τήν εἰδωλολατρία. Ὁ Γεώργιος μέ θάρρος καί εὐγένεια ἀρνήθηκε νά ὑπακούσει στίς προτροπές τοῦ Μαγνέντιου. Τό γεγονός αὐτό ἐξόργισε τόν ρωμαῖο ἀξιωματοῦχο καί διέταξε νά τόν βασανίσουν σκληρά. Φανατικοί εἰδωλολάτρες στρατιῶτες ἔμπηγαν αἰχμηρά ἀντικείμενα στό κορμί τοῦ Γεωργίου. Ἐκεῖνος προσευχόταν, ὄχι γιά τή σωτηρία του, ἀλλά γιά τήν μεταστροφή τῶν βασανιστῶν του.

῞Υστερα ἀπό λίγες ἡμέρες ἔκανε περιοδεία στά μέρη τῆς Ἀνατολῆς ὁ ἴδιος ὁ Διοκλητιανός, μαζί μέ τή σύζυγό του, τήν ἑλληνίδα Ἀλεξάνδρα. ῞Οταν ἐπισκέφτηκε τό στρατόπεδο τοῦ Γεωργίου πληροφορήθηκε τό γεγονός καί θέλησε νά τόν μεταπείσει ὁ ἴδιος. Τόν ὁδήγησε λοιπόν σέ παραπλήσιο ναό τοῦ Ἀπόλλωνα καί τόν παρότρυνε νά θυσιάσει στά εἴδωλα. Ἐκεῖνος ὅμως καί πάλι ἀρνήθηκε νά ἀσπασθεῖ τήν πλάνη τῆς εἰδωλολατρίας. Μάλιστα ἀναφέρεται πώς τήν ὥρα πού βρισκόταν μπροστά στό ἄγαλμα τοῦ ψευτοθεοῦ, ρώτησε ὁ Γεώργιος τό ἄγαλμα «θέλεις ἐσύ ἄψυχο εἴδωλο νά λάβεις ὡς Θεός ἀπό μένα θυσία;». Τό δαιμόνιο πού κατοικοῦσε μέσα σέ αὐτό ἀναγκάστηκε νά ὁμολογήσει ὅτι «δέν εἶμαι ἐγώ ὁ Θεός, οὔτε κάποιος ἄλλος ἀπό μᾶς. Μόνο αὐτός πού κηρύττεις εἶναι ἀληθινός Θεός. Ἐμεῖς ἤμασταν κάποτε ἄγγελοι καί ἐξαιτίας τῆς ὑπερηφάνειάς μας γίναμε διάβολοι. Ἀπό τότε φθονοῦμε τούς ἀνθρώπους καί τούς κοροϊδεύουμε ὅτι ἐμεῖς εἴμαστε οἱ θεοί γιά νά μᾶς προσκυνοῦν». Ἀμέσως ἀκού-στηκε μέγας κλαυθμός μέσα ἀπό τά ἀγάλματα καί μέ μεγάλη βοή σωριάστηκαν μόνα τους στή γῆ καί ἔγιναν κομμάτια. Τότε ἡ αὐτοκράτειρα συγκλονίστηκε ἀπό τό θαυμαστό αὐτό γεγονός καί ὁμολόγησε πίστη στό Χριστό, ἀντίθετα ὁ θηριώδης αὐτοκράτορας, ὄχι μόνο δέν ἐπηρεάστηκε ἀπό τό θαῦμα, ἀλλά τό θεώρησε μαγικό τέχνασμα τοῦ Γεωργίου. Οἱ φανατικοί εἰδωλολάτρες ἱερεῖς ἄρχισαν νά κτυποῦν ἀνελέητα τόν ἅγιο, ὥσπου τόν ἄφησαν λιπόθυμο. Τελικά ἔδωσε ὁ αὐτοκράτορας διαταγή νά τόν ἀποκεφαλίσουν καί ἐπίσης νά ρίξουν στή φυλακή τήν Ἀλεξάνδρα.

Οἱ χριστιανοί τῆς περιοχῆς παρέλαβαν μέ εὐλάβεια καί ἔθαψαν τό σῶμα τοῦ μάρτυρα μέ τιμές. Ὁ τάφος του εἶχε γίνει κέν-τρο συνάθροισης τῶν πιστῶν ὅλης τῆς περιοχῆς, γιά νά χαιρετήσουν καί νά τιμήσουν τόν καλλιμάρτυρα τοῦ Χριστοῦ. Πλῆθος θαυμάτων γινόταν ἐκεῖ. Τυφλοί ἔβλεπαν τό φῶς τους, παράλυτοι σύσφιγγαν τά μέλη τους, βαριά ἀσθενεῖς ἔβρισκαν τήν ὑγεία τους, πένητες διασώζονταν, αἰχμάλωτοι ἐπέστρεφαν στά σπίτια τους, χάρη στήν δύναμη τοῦ Γεωργίου. Σύμφωνα μέ τήν παράδοση τό σῶμα τοῦ Μάρτυρα μεταφέρθηκε ἀργότερα στήν Παλαιστίνη καί θάφτηκε ἐκεῖ. Ὁ τάφος του σώζεται μέχρι σήμερα καί ἐπιτελοῦνται ἐκεῖ θαύματα ἰάσεως σέ πονεμένους χριστιανούς καί ἀλλοθρήσκους.
Ὁ Μεγαλομάρτυς Γεώργιος δέν ἄργησε νά ἁγιοποιηθεῖ στή συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας. Εὐθύς μετά τό μαρτύριό του ἄρχισε νά τιμᾶται ἀπό ὅλους τούς χριστιανούς. Μέχρι σήμερα βρίσκεται στήν πρωτοπορία τῆς χορείας τῶν ἁγίων. Πάμπολλοι ναοί εἶναι ἀφιερωμένοι στή χάρη του, πλῆθος χριστιανῶν φέρουν μέ καμάρι τό ἡρωικό καί σεπτό ὄνομά του, ἐπίσης τοπωνύμια, περιοχές, ἀκόμα καί πόλεις φέρουν τό ὄνομά του! Στίς μουσουλμανικές χῶρες καί ἰδιαίτερα στήν Αἴγυπτο καί στήν Παλαιστίνη ὁ ἅγιος Γεώργιος τιμᾶται καί ἀπό τούς μουσουλμάνους γιά τά ἄπειρα θαύματα πού ἐπιτελεῖ καί σέ αὐτούς!
῾Η μνήμη τοῦ μαρτυρίου του ἑορτάζεται στίς 23 Ἀπριλίου. ῞Ομως ἐπειδή ἁρμόζει σέ ἐκεῖνον νά ἑορτάζεται λαμπρά ἡ μνήμη του καί ἐπειδή συχνά συμπίπτει αὐτή μέ τήν Μ. Τεσσαρακοστή, μετατίθεται, στήν περίπτωση αὐτή, τήν Δευτέρα τοῦ Πάσχα.
Ἀπολυτίκιο. Ἦχος δ’.
Ὡς τῶν αἰχμαλώτων ἐλευθερωτής, καὶ τῶν πτωχῶν ὑπερασπιστής, ἀσθενούντων ἰατρός, βασιλέων ὑπέρμαχος, Τροπαιοφόρε Μεγαλομάρτυς Γεώργιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθήναι τᾶς ψυχᾶς ἠμῶν.