Η ιστορική Ιερά Μονή της Άνω Ξενιάς βρίσκεται στις βορειοανατολικές πλαγιές της Όθρυος,του βουνού που χωρίζει τη Μαγνησία από τη Φθιώτιδα σε υψόμετρο 500 περίπου μέτρων.Ανήκει διοικητικά στο νομό Μαγνησίας και εκκλησιαστικά στην Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος και Αλμυρού.Απέχει οδικά από το Βόλο 60 χιλιόμετρα και 25 από τον Αλμυρό.Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός ότι παρουσία λειψάνων πρωτοχριστιανικού Ναού που ανάγονται στον 6ον και 7ον αιώνα μαρτυρεί την υπερχιλιόχρονη ιστορία της.Ωστόσο οι ιστορικοί υποστηρίζουν πως η ίδρυση της Μονής πρέπει να τοποθετηθεί στα τέλη του 10ου αιώνα.Πρόκειται για ένα από τα λίγα Μοναστήρια που μέσα από τις ποικίλες ιστορικές διακυμάνσεις κατάφερε να διατηρήσει αδιάσπαστη και συνεχή την Μοναχική παρουσία,μαρτυρία,διακονία και προσφορά μέχρι και τις μέρες μας.Υπέστη αρκετές καταστροφές.Πρώτη μπορεί να θεωρηθεί η πυρπόλησή της από τον Καρδινάλιο Πελάγιο στα 1213,και η θανάτωση των 800 σύμφωνα με την παράδοση μοναχών της.Στην περίοδο της τουρκοκρατίας πρέπει να αναζητήσουμε τουλάχιστον δύο καταστροφές που συνδέονται με ανακαινίσεις του Καθολικού (= κεντρικού Ναού) της Μονής καθώς και την λειτουργία κρυφού σχολείου.Η συμβολή της Ιεράς Μονής στην υπόθεση του κοινού αγώνα υπέρ της ελευθερίας κατά την διάρκεια της Κατοχής είχε ως συνέπεια την πυρπόληση όλων των κτιρίων της πλην του Καθολικού από απόσπασμα Ιταλών στρατιωτών στις 26 Μαΐου 1942.Ως τελευταία πληγή μπορεί να σημειωθεί ο καταστροφικός σεισμός το καλοκαίρι του 1980,που επέφερε σοβαρότατες ζημιές στο Καθολικό,όπως ρωγμές στους τοίχους,αποκολλήσεις των τοιχογραφιών κλπ, καθώς και την κατάρρευση όλων των παλαιών κτιρίων που είχαν επισκευασθεί μετά την πύρινη λαίλαπα του 1942. Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Είναι η εφέστιος εικόνα της Ιεράς Μονής,αποτελεί παλάδιον του Μοναστηριού,έργο άριστης βυζαντινής τέχνης και είναι αχρονολόγητη.Αν και φέρει ασημένιο κάλυμμα που κατασκευάστηκε στο Βόλο το 1900, εντούτοις εντυπωσιακός είναι ο μεγάλος αριθμός των προσώπων που εικονίζονται στην όλη σύνθεση, 30 συνολικά.Σύμφωνα με την παράδοση,η Εικόνα βρέθηκε μέσα σε κισσούς στον τόπο που στη συνέχεια κτίστηκε ο πρώτος Ναός,γι’αυτό τον λόγο η Μονή αρχικά ονομάστηκε «Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου Κισσιωτίσσης» ονομασία που αναγράφεται σε παλαιά σφραγίδα της Μονής. Καθημερινά η Παναγία μας δια της Θαυματουργού Εικόνας της σκορπίζει πλούσια την χάρη Της και την παρηγοριά Της όχι μόνον στους μοναχούς της Μονής Της,αλλά και σε όλους όσοι με πίστη καταφεύγουν σε Αυτήν.Κατά καιρούς έχει επιτελέσει πολλά και αδιαμφισβήτητα θαύματα, όπως οι αντιμετωπίσεις επιδημιών, θεομηνιών,ανομβριών,αλλά και οι ιάσεις σοβαρότατων προβλημάτων υγείας καρκινοπαθών και ατεκνίας. Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ
Σήμερα εγκαταβιούν στην Ιερά Μονή τέσσερεις Πατέρες υπό την πνευματική καθοδήγηση του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμ. Νεκταρίου Υφαντίδη οι οποίοι με περισσό ζήλο έχουν επιδοθεί στο μεγάλο πράγματι έργο της συνέχισης των ανοικοδομήσεων των κτιρίων της Μονής,με προσωπική και χειρονακτική εργασία,καθώς επίσης και με την ευγενική συνδρομή των φιλομόναχων προσκυνητών της Μονής.Φιλοδοξούν κατά Θεόν να αναδείξουν το Μοναστήρι φάρο πνευματικό,αντάξιο των παλαιών ημερών και του αρχαίου κάλλους.Ανάμεσα στα διακονήματα τους συγκαταλέγονται τα εργόχειρα που αφορούν στην αγιογραφία και στην παρασκευή θυμιάματος.Επιπρόσθετα η Ιερά Μονή συμμετέχει στο εν γένει ποιμαντικό έργο της Μητροπόλεως με κηρύγματα, αρθογραφία σε εφημερίδες και σε περιοδικά εκκλησιαστικού περιεχομένου,καθώς επίσης και με εκδόσεις ωφέλιμων και εποικοδομητικών πνευματικών βιβλίων.Στην νεόδμητη πτέρυγα, όπου στεγάζεται το Αρχονταρίκι της Ιεράς Μονής,κάθε Κυριακή μετά τη θεία Λειτουργία προσφέρεται το παραδοσιακό Μοναστηριακό κέρασμα στους προσκυνητές της, που συρρέουν από πολλά σημεία της Θεσσαλικής γης και γίνονται πνευματικές ομιλίες. Παράλληλα λαμβάνει χώρα η πατροπαράδοτη φιλοξενία των φιλακόλουθων προσκυνητών που προσέρχονται με ευλάβεια στις Ιερές Αγρυπνίες που τελούνται στην Μονή και σε μεμονωμένες περιπτώσεις επισκέπτες από μακρινές περιοχές.
Αλλά η Ι.Μονή δεν είναι μόνον τα κτίρια και η ιστορία.Είναι κυρίως η Ζωντανή παρουσία του Ορθόδοξου Μοναχισμού στον σύγχρονο κόσμο.Πολύωρες ακολουθίες που τελούνται καθημερινά κατά το Αγιορείτικο Τυπικό,ο μυσταγωγικός χαρακτήρας του αρχαίου Ναού με τα κεριά στους πολυέλαιους, στιγμές κατανύξεως και πνευματικής ανάτασης κατά τις λατρευτικές ευκαιρίες, παρηγοριά και ανακούφιση από το βάρος των πολλών πλημμελημάτων μέσα από το Μυστήριο της Μετανοίας,φιλοξενία και γεύση και του επίγειου άρτου στην Τράπεζα της Μονής, αλλά Κυρίως και πάνω από όλα η ενατένιση του βλέμματος στον Ουρανό και η ζωντανή παρουσία της Παναγίας μας,η τόσο αισθητή,είναι στοιχεία που τραβούνε κάθε προσκυνητή που σπάνια την επισκέπτεται μόνο μια φορά.
