Ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς Ἰωάννης ἢ Νάννος συνεπαρμένος ἀπὸ τὴν μελέτη τῶν Βίων τῶν Ἁγίων καὶ Μαρτύρων καὶ κυριευμένος ἀπὸ ἐνθουσιασμό,ποὺ ἐνισχυόταν ἀπὸ τὸ νεαρὸ τῆς ἡλικίας του, θέλησε νὰ εἰσέλθει καὶ αὐτὸς στὸ χορὸ τῶν Μαρτύρων.Ὁ μόνος τρόπος γιὰ τὴν πραγματοποίηση τῆς ἐπιθυμίας του ἦταν νὰ ἀρνηθεῖ τὴν πίστη του καὶ κατόπιν νὰ ἀποπλύνει τὴν ἄρνησή του μὲ τὶ αἷμα του,καθιστώντας μὲ αὐτὸ τὸν ἰδιότυπο τρόπο τὸν ἑαυτό του ἐξ ἀρνησιχρίστων Νεομάρτυρα.Ὁ πατέρας του,ποὺ ὀνομαζόταν καὶ αὐτὸς Ἰωάννης,καταγόταν ἀπὸ τὸ Γυναικόκαστρο,χωριὸ ποὺ βρίσκεται στὴν κοιλάδα τοῦ Ἀξιοῦ,ἐνῶ ἡ μητέρα του Θωμαΐδα ἀπὸ τὸ χωριὸ Κολόβι,ποὺ βρίσκεται κοντὰ στὸν Πολύγυρο τῆς Χαλκιδικῆς.Καὶ οἱ δύο ὅμως ζοῦσαν στὴ Θεσσαλονίκη,ὅπου νυμφεύθηκαν καὶ ἔφεραν στὸν κόσμο τὰ δυό τους παιδιὰ,τὸν Θεόδωρο καὶ τὸν Ἰωάννη,ποὺ ἔλαβε αὐτὸ τὸ ὄνομα, διότι γεννήθηκε τὴν παραμονὴ τῆς ἑορτῆς τοῦ Γενεθλίου τοῦ Τιμίου Προδρόμου·γιὰ νὰ διακρίνεται ὅμως ἀπὸ τὸν πατέρα του, τὸν φώναζαν Νάννο.Ὁ πατέρας τοῦ Νάννου λοιπὸν ἦταν ὑποδηματοποιός.Πρὸς ἐξοικονόμηση τῶν ἀναγκαίων πραγμάτων ἔφυγε ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκη καὶ ἐγκαταστάθηκε στὴ Σμύρνη.Ὅταν ἀργότερα οἱ δύο υἱοί του μεγάλωσαν,τοὺς πῆρε κοντά του καὶ τοὺς ἔμαθε τὴν τέχνη του.Στὴ Σμύρνη ο νεαρὸς καὶ εὐσεβὴς Ἰωάννης περνοῦσε τὶς ἡμέρες του ἐργαζόμενος,ἐνῶ τὸν ἐλεύθερο χρόνο του τὸν ἀφιέρωνε,μὲ τὴν βοήθεια τοῦ ἀδελφοῦ του,γιατὶ ὁ ἴδιος ἦταν ἀγράμματος,στὴν μελέτη τῆς ἁγίας Γραφῆς καὶ Βίων Ἁγίων καὶ Μαρτύρων,μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἀνάψει μέσα στὴν καρδιά του ὁ πόθος τοῦ μαρτυρίου.Παρακινούμενος ἀπὸ αὐτή του τὴν ἐπιθυμία προσποιήθηκε ὅτι θέλει νὰ προσέλθει στὸ Μωαμεθανισμό,ἔχοντας ὡς ἀπώτερο σκοπὸ τὸ μαρτύριο. Ἔτσι,ἐντελῶς ξαφνικά,στὶς 3 Μαΐου τοῦ 1802,χωρὶς νὰ φανερώσει τίποτε σὲ κανέναν καὶ ἐνῶ εἶχε σταλεῖ ἀπὸ τὸν πατέρα του σὲ κάποια δουλειά,πῆγε καὶ παρουσιάσθηκε ἐνώπιον τῶν Τούρκων καὶ δήλωσε ὅτι θέλει νὰ προσχωρήσει στὴ θρησκεία τους.Ὁ πατέρας του,ἀνησυχώντας γιὰ τὴν ἀργοπορία τοῦ υἱοῦ του καὶ φοβούμενος μήπως τοῦ συνέβη κάποιο κακό,ἄρχισε νὰ τὸν ἀναζητᾶ μαζὶ μὲ μερικοὺς συγγενεῖς του,ὁπότε καὶ πληροφορήθηκαν τὴν ἐξωμοσία του.Ἔσπευσαν τότε ὅλοι μαζὶ νὰ τὸν εὕρουν,γιὰ νὰ πληροφορηθοῦν τὸν λόγο ποὺ τὸν ὁδήγησε σ’αὐτὴν τὴν πράξη καὶ νὰ προσπαθήσουν νὰ τὸν μεταπείσουν.Δυστυχῶς ὅμως μάταια κόπιασαν,διότι οὔτε κἄν μπόρεσαν νὰ τὸν πλησιάσουν, ἀφοῦ οἱ Τούρκοι ποὺ τὸν περιτριγύριζαν,μόλις τοὺς εἶδαν,τοὺς ἀπομάκρυναν βίαια ἀπὸ κοντά του.Ὁ Ἰωάννης,τοῦ ὁποίου ἡ σκέψη ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ἦταν προσηλωμένη στὸ μαρτύριο, θεωρώντας τὴν ἄρνηση ὡς τὸ μόνο μέσο γιὰ τὴν ἐπίτευξη τοῦ σκοποῦ του,προσπάθησε ἐπανειλημμένα νὰ γνωστοποιήσει τὴν πρόθεσή του στοὺς συγγενεῖς του,χωρὶς ὅμως νὰ τὸ καταφέρει,ἀφοῦ αὐτοὶ τὸν ἀπέφευγαν πλέον ὡς ἀρνησίθρησκο.Ὅταν τέλος,μετὰ ἀπὸ πολλὲς προσπάθειες,ὁ πατέρας του πληροφορήθηκε κάποιες δηλώσεις του καὶ κατάλαβε ὅτι σκόπευε νὰ μαρτυρήσει,τοῦ ἔστειλε μήνυμα πὼς ἡ δύναμη τοῦ Σταυροῦ ἀρκεῖ γιὰ νὰ τὸν ἐνδυναμώσει στὸ ἔργο του.Ὕστερα ἀπὸ αὐτὸ τὸ περιστατικό,στὶς 25 Μαΐου καὶ ἡμέρα Κυριακή,ἐνδύθηκε μὲ χριστιανικὰ ἐνδύματα,φόρεσε στὸ κεφάλι του τὸ τούρκικο κάλυμμα καὶ παρουσιάσθηκε καὶ πάλι στὸ κριτήριο τῶν Τούρκων,γιὰ νὰ ὁμολογήσει πλέον αὐτὴ τὴ φορὰ τὴ Χριστιανική του ἰδιότητα καὶ ὅτι τὸ ὄνομά του εἶναι Ἰωάννης καὶ ὄχι Μεχμέτ.Οἱ Τούρκοι ἔμειναν ἔκπληκτοι ἀπὸ τὶς δηλώσεις του καὶ προσπάθησαν νὰ τὸν μεταπείσουν.Τοῦ παρουσίασαν μάλιστα γιὰ νὰ τὸν δελεάσουν μία πολύτιμη στολὴ καὶ πολλὰ χρήματα,ποὺ θὰ γίνονταν δικά του,ἐάν ὁμολογοῦσε τὸν Μωάμεθ ὡς Θεό.Ἔφθασαν δὲ στὸ σημεῖο νὰ τοῦ προτείνουν νὰ δηλώσει ἐνώπιόν τους πὼς παραμένει Τοῦρκος καὶ κατόπιν ἦταν ἐλεύθερος νὰ φύγει καὶ νὰ πάει ὅπου θέλει πιστεύοντας ὁ,τιδήποτε ἤθελε.Γι’αὐτοὺς ἀρκοῦσε μόνο νὰ ἐξέλθει ἀπὸ τὸ δικαστήριο ὡς Μεχμέτης καὶ ὄχι ὡς Ἰωάννης.Παρ’ὅλες ὅμως τὶς ἑλκυστικὲς προτάσεις ποὺ τοῦ ἔκαναν,δὲν κατάφεραν νὰ κλονίσουν τὸ γενναῖο του φρόνημα καὶ νὰ τὸν παρασύρουν στὴ γνώμη τους.Κάποιος Τοῦρκος ἀγᾶς,βλέποντας τὴν ὑπομονὴ τοῦ Ἰωάννου,πρότεινε κάποια λύση,σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ὁ Ἰωάννης θὰ παρέμενε Τοῦρκος εἴτε τὸ ἤθελε,εἴτε ὄχι πρότεινε λοιπὸν νὰ τὸν στείλουν στὸ Ἀλγέρι μ’ἕνα πλοῖο,τὸ πλήρωμα τοῦ ὁποίου ἀποτελεῖτο μόνο ἀπὸ Τούρκους.O Ἰωάννης,ἀκούγοντας αὐτὴν τὴν ἐκδοχὴ καὶ φοβούμενος μήπως ματαιωθεῖ κατ’ αὐτὸ τὸν τρόπο τὸ μαρτύριο ποὺ τόσο ἐπιθυμοῦσε,προφασίσθηκε ὅτι ἐπιθυμεῖ νὰ τοῦ δοθοῦν δύο ἡμέρες διορία,γιὰ νὰ σκεφθεῖ τὶς προτάσεις τους.Οἱ Τούρκοι,πιστεύωντας πὼς τελικὰ θὰ ὑποχωροῦσε ὁ Ἰωάννης,τοῦ παραχώρησαν τὴν διορία ποὺ τοὺς ζήτησε γιὰ νὰ ἀποφασίσει, χωρὶς ὅμως νὰ σκεφθοῦν ὅτι ἕτσι θὰ ἔχαναν καὶ τὴν εὐκαιρία νὰ τὸν στείλουν μὲ τὸ πλοῖο στὸ Ἀλγέρι.Μετὰ τὸ τέλος τῆς δεύτερης ἡμέρας τὸν κάλεσαν νὰ παρουσιασθεῖ στὴ συνέλευσή τους,γιὰ νὰ δώσει τὴν τελικὴ ἀπάντηση.Ὁ Ἰωάννης,ὁ ὁποῖος εἶχε βεβαιωθεῖ νωρίτερα γιὰ τὴν ἀναχώρηση τοῦ πλοίου,δήλωσε πὼς ὄχι μόνο δὲν εἶχε μετανοιώσει,ἀλλὰ ἐπιθυμοῦσε τῶρα ἀκόμα περισσότερο τὸ μαρτύριο.Μὴ ἔχοντας πλέον ἄλλη ἐκλογὴ οἱ Τούρκοι, ἀποφάσισαν νὰ τὸν θανατώσουν.Πρὶν ὅμως ἀπὸ αὐτὸ θέλησαν νὰ ἐπιχειρήσουν ἄλλη μία φορὰ νὰ τὸν μεταπείσουν.Γι’αυτὸ κάλεσαν τὸν πατέρα του,ὁ ὁποῖος,ἐπειδὴ φοβόταν,ἀρνήθηκε νὰ παρουσιασθεῖ,λέγοντας πὼς δὲν εἶχε πλέον καμία σχέση μαζί του.Ἔτσι,στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1802 καὶ ἡμέρα Πέμπτη,ὁ Ἰωάννης ὁδηγήθηκε στὸ Σοὰν Παζάρι,τόπο τῶν θανατικῶν ἐκτελέσεων.Πλῆθος λαοῦ εἶχε συγκεντρωθεῖ,γιὰ νὰ παρακολουθήσει τὸ μαρτύριό του,ὄχι μόνο Χριστιανοὶ ἀλλὰ καὶ πολλοὶ Τοῦρκοι,Φράγκοι καὶ Ἀρμένιοι,ποὺ ἔμειναν ἔκπληκτοι ἀπὸ τὴ γενναιότητα καὶ τὸ θάρρος τοῦ Μάρτυρος.Μετὰ τὸν ἀποκεφαλισμό του πολλοὶ Χριστιανοὶ προσπάθησαν νὰ ἐξαγοράσουν κάτι δικό του,γιὰ νὰ τὸ ἔχουν ὡς φυλακτό.Κατ’αὐτὸ τὸν τρόπο οἱ Τοῦρκοι συγκέντρωσαν πάνω ἀπὸ 3.000 γρόσια ἔφθασαν μάλιστα στὸ σημεῖο νὰ θέλουν νὰ ἀκρωτηριάσουν τὸν Μάρτυρα,γιὰ νὰ κερδίσουν περισσότερα.Τότε κάποιος εὐλαβὴς Χριστιανὸς ἀπὸ τὴν Μόσχα,ὀνομαζόμενος Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος,γιὰ νὰ ἀποφευχθεῖ ἡ κατατεμάχιση τοῦ τιμίου λειψάνου τοῦ Νεομάρτυρος,ἐπιχείρησε νὰ τὸ ἐξαγοράσει,πράγμα ποὺ κατόρθωσε δωροδοκώντας τὸν κριτή,ποὺ ἦταν φίλος του,καὶ τὸν ἔπαρχο,καὶ ἔτσι τοῦ ἐπέτρεψαν νὰ παραλάβει τὸ ἱερὸ λείψανο καὶ νὰ τὸ ἐνταφιάσει.
